Kısa adıyla otizm olarak bilinen otizm spektrum bozukluğu (OSB), karmaşık bir gelişim bozukluğu olarak bilinmektedir. Nörolojik bir sağlık sorunu olarak ortaya çıkan bu durum, son derece geniş bir yelpazede değerlendirilmelidir. Belirtiler ve şiddeti kişiden kişiye farklılık gösteren bu OSB iletişimde zorluk, tekrarlayıcı davranışlar ve sosyal etkileşimde sorunlar ortaya çıkarabilir.
Genellikle çocukluk döneminde başlayan bu sorun bazı vakalarda ilerleyen zamanlarda fark edilebilir. Bu kişiler belirli sınırlar içerisinde olmaktan hoşlanır ve bu sınırlar dışında çıkmaktan kaçınırlar. Bireyin toplum içerisinde, okulda, sosyal hayatta ve çalışma yaşamında sorunlar ile karşılaşmasına neden olan bu hastalık uygun tedavi yöntemleri ile tedavi edilmelidir.
Otizm Spektrum Bozukluğu Çeşitleri
Günümüzde otizmin pek çok farklı çeşidi bulunmaktadır.
• Asperger sendromu
• Çocukluğun dezintegratif bozukluğu
• Önceden tanımlanmamış gelişimsel bozukluk gibi birbirinden bağımsızlıkları kabul edilmiş olan tıbbi durumların hepsini kapsamaktadır.
Otizm spektrum bozukluğu çeşitleri bireyin farklı açılardan değerlendirilmesini ve bu yönde tedavi planı oluşturulmasını sağlar. Tanısı pek çok faktörün detaylı olarak incelenmesini gerektiren ve kişiye özel tedavi planı ile yönetilmesi gereken bu hastalıkta erken teşhis son derece büyük önem taşır.
Otizmin Nedenleri
Nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte araştırmacılar çeşitli faktörlerin etkileşimlerinin otizmi ortaya çıkardığını düşünmektedir. Bu faktörler arasında;
• Genetik yatkınlık
• Çevresel etkiler
• Prenatal faktörler
• Beyindeki gelişimsel faktörler yer almaktadır.
Otizmin nedenleri son derece karmaşıktır. Bu nedenle kimi zaman altta yatan hiçbir neden olmadan karşılaşılan vakaların olduğu da bilinmektedir.
Otizmin Belirtileri
Son derece geniş bir yelpazedeki semptomları ile karakterize edilen karmaşık bir nörogelişimsel bozukluk olan otizmin belirtileri ise; genel anlamda sosyal etkilemiş ve iletişim zorlukları, dil ve iletişim zorlukları, davranışsal ve ilgilere yönelik kısıtlamalar, duygu algılaması ve işleme farklılıkları şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu genel belirtiler açılacak olursa;
• Göz teması kurmakta zorlanma
• Duygusal ifadeleri anlamada güçlük
• Sözsüz iletişimde zorluklar
• Konuşma gelişiminde gerilik veya geç başlama
• Anlaşılabilir olmayan veya tekrarlayıcı dil kullanım
• Tekrarlayıcı davranışlar ve hareketler
• Dar ve yoğun ilgi alanları
• Rutinlere sıkı sıkıya bağlılık veya değişime direnme
• Duyu hassasiyeti veya arama
• Duyusal bilgiyi işleme ve yorumlama farklılıklarıdır.
Bu belirtilerin varlığı halinde erken dönem tedavi başlatılması hastalığın kontrol altına alınmasında önemli rol oynamaktadır.
Otizmin Tedavi Yöntemleri
Kesin tedavisi olmamakla birlikte bu hastalığın varlığı halinde planlanacak olan profesyonel destek tedavileri semptomların minimal düzeye çekilerek hastanın yaşam konforunu artırmaktadır. Hastalara uygulanan tedavi biçimleri arasında ise; eğitim terapileri, aile terapileri, diğer terapiler, ilaç tedavisi, duygusal ve davranışsal terapiler, ergoterapi ve fizyoterapi şeklindedir. Aynı zamanda uygulanacak olan aile destek programları da otizmin göstergelerini azaltmakta faydalı olmaktadır.
Otizmin tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgi almak ve kişiselleştirilmiş tedavi yöntemleri ile tedavi almak için İzmir Psikolog Doğan Tura’dan randevu alabilirsiniz.
