Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), kişinin devamlı tekrar eden düşüncelere sahip olması anlamına gelmektedir. Bu devamlı tekrar eden düşüncelerin kişinin kendisini rahatsız etmesinden dolayı kompulsiyon ya da ritüel şeklinde ifade edilen, devamlı tekrar eden davranışlarda bulunması söz konusudur. Bu hastalığa sahip bireyler kontrol edemedikleri düşünceleri, imgeleri ve korkuları saplantı halinde yaşamaktadır. Bu durum bireylerin hem kendilerini hem de çevrelerindekini rahatsız edici boyuta gelmektedir.
Düşüncelerin ürettiği kaygı, stres, gerginlik nedeniyle kendini tekrarlayan davranışlar, rutin ve ritüellerin zorunlu hale gelmesi mümkündür. Hastalar bu zorunlulukları, devam eden düşünceleri önlemek ya da ortadan kaldırmak adına belirli davranışları bir rutin haline getirmektedir. Her ne kadar bu takıntılar görmezden gelmeye çalışılsa da durumun engellenemeyeceği aşikardır. Bununla beraber endişelerde artış görülmektedir. Mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalık olarak psikiyatri literatüründe var olduğu bilinmektedir.
Obsesif Kompulsif Bozukluklarının Nedenleri
Obsesif kompulsif bozuklukların nedenleri, aslında tam olarak bilinmemektedir. Bunun yanında araştırmalar, çevresel ve biyolojik faktörlerin OKB ile bağlantılı olabileceğini de göstermektedir. Tedavi öncesinde var olan durumun çevresel, biyolojik ve genetik nedenlerine bakılmaktadır. Genel itibariyle hastalığın nedenleri değerlendirildiğinde beyin kimyasındaki bozulmaya bağlı geliştiği ifade edilmektedir.
Bazı sağlık durumları obsesif kompulsif bozukluk gelişimi bakımından risk oluşturabilmektedir. Şu sorunlara bağlı halde OKB ortaya çıkma olasılığı artabilir;
• Kaygı ve stres yaratan olaylar
• Ciddi psikolojik travma yaratan deneyimler
• Dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğu
• Major depresif bozukluk ya da depresyon
• Tourette Sendromu
• Anoreksiya nevroza ve bulmia
• Sosyal kaygı bozukluğu
Aile öyküsünde OKB olan kişilerin diğer nesillere de bunu aktarması, genetik bir yatkınlığın olduğunun da işaretidir.
OKB Tedavisinde Aile ve Sosyal Çevre Etkisi
OKB, kişilerin devamlı kaygılı ve endişeli olduğu bir durumdur. Bu nedenle kişilerin çevresinin de bundan çok etkilendiğini söylemek yerinde olacaktır. Yakınlarının da bundan olumsuz etkilendiğini gören bireyler, daha fazla strese ve kaygıya kapılmaktadır. Bundan dolayı iç dünyalarında yaşadıkları duyguları ve zihinlerindeki düşünceleri, yakınlarıyla paylaşmak istemeyebilirler. Bireyler takıntılı düşüncelerini ve tekrar eden davranışlarını engelleyemediklerinden dolayı, yakınlarının yargılayıcı ve suçlayıcı tavırları daha fazla içe kapanmalarına ve sorunları hakkında konuşmak istememelerine neden olabilmektedir.
OKB Teşhisi ve Tedavisi
OKB teşhisi ve tedavisi açısından yürütülecek süreçte uzman bir psikiyatrist desteğinin şart olduğu belirtilmektedir. Bu durumu bireylerin tek başına çözmesi gibi bir durum mümkün değildir. Uzman kişinin önce kişinin hareketlerini izleyip gözlem yapması ve belirtileri değerlendirmesi gerekir. Sonrasında kişinin durumuna göre tedavi planı belirlenmektedir. Hastalığın tedavisi hem ilaç hem de bilişsel terapi şeklinde ilerlemektedir.
Bilişsel tedavinin amacı, kişinin sergilediği bazı takıntısal davranışları önlemektir. Kişinin bu davranışları bırakıp tüm korkuyu yenmesi hedeflenmektedir. Her iki yöntemde de başarılı sonuçların alındığı görülmektedir. Her ikisinin beraber kullanıldığı tedavi sürecinin sonunda daha yüksek oranda başarı elde edilmektedir. İzmir psikolog Doğan Tura profesyonelliği kapsamında, OKB tedavisini çözümlemek adına tedavi çalışmalarına başlayabilirsiniz.
